ChatGPT Haftalar Öncesini Hatırlarken İki Mesaj Öncesini Neden Unutuyor?

16 saat önce
2 dakikada okunur

ChatGPT ile sohbet ederken mutlaka şu tuhaf durumu yaşamışsınızdır:

Haftalar önce bahsettiğiniz kedinizin adını hatırlar ama birkaç mesaj önce yazdığınız bir detayı tamamen unutur. Üstelik bu bir hata değil — sistemin çalışma biçiminin doğal bir sonucu.

Peki bu nasıl oluyor? Bir yapay zekâ, geçmişinizi hatırlarken aynı sohbetin içindeki basit bir cümleyi nasıl gözden kaçırabiliyor?

Cevap, ChatGPT’nin iki farklı “hafıza” tipi kullanmasında saklı.

🧠 1. Memory (Bellek): Uzun Süreli Hatırlama

ChatGPT’nin sizinle ilgili uzun süre sakladığı bilgileri tutan özel bir hafıza sistemi var.

Bunu, modelin size ait tuttuğu küçük bir “özel not defteri” olarak düşünebilirsiniz.

Bu sistem neleri saklıyor?

Sevdiğiniz türler
Sıkça bahsettiğiniz alışkanlıklar
Kişisel tercihleriniz
Haftalar önce söylediğiniz bazı detaylar

Bu bilgiler:

✔ Sohbetten bağımsızdır

✔ Kalıcıdır

✔ Mesaj yoğunluğundan etkilenmez

Yani ChatGPT’nin haftalar önce söylediğiniz bir şeyi hatırlaması tamamen normal — çünkü o bilgi, modelin sabit belleğine işlenmiştir.

🧩 2. Anlık Dikkat (Short-Term Context): O Anki Mesajları İşleme

Aynı sohbet penceresi içindeki tüm konuşmalar ise anlık bağlam üzerinden çalışır.

ChatGPT aslında her yeni cevap üretirken ekranı “tek bir uzun metin” olarak okur ve bu metindeki kelimelere önem ağırlığı dağıtır.

Bu mekanizmanın teknik adı:

🔍 Attention Mechanism (Dikkat Mekanizması)

Model her kelimeye matematiksel bir önem puanı verir. Siz bir mesajda çok kritik bir detay yazsanız bile, model başka bir cümlenizi daha “önemli” görüp odaklanabilir.

Sonuç?

➡ İki mesaj önce söylediğiniz önemli detay, düşük ağırlık aldığı için yok sayılabilir.

Tıpkı insan gibi:

Biri uzun bir konuşma yaparken arka plandaki sese dalarsınız ve son cümleyi kaçırırsınız — ChatGPT’de de mekanizma aynen böyle işler.

💬 3. “Sohbet Uzadıkça Model Tüm Metni Baştan Okur” Yanılsaması

Biz ekranda akıcı bir sohbet görüyoruz. Ama ChatGPT, her yanıt ürettiğinde:

➡ Sohbeti baştan sona tekrar tarar.

Bu tarama sırasında:

Konu dağıldıysa
Çok fazla detay geldiyse
Uzun paragraflar yazıldıysa model hangi bilginin güncel, hangisinin “artık geçersiz” olduğunu karıştırabilir.

Haftalar önceki sabit bilgiler bellekte kaldığı için karışmaz; ama birkaç mesaj önceki bilgiler hâlâ “akışkan bağlam”da olduğu için kolayca gözden kaçabilir.

⚙️ 4. Neden Böyle? Çünkü Bellek ve Bağlam Tamamen Ayrı Sistemler

Kısaca özetleyelim:

Sistem	Ne İşe Yarar?	Neden Unutabilir/Unutmaz?
Memory (Bellek)	Kalıcı kullanıcı bilgilerini saklar	Unutmaz – ayrı depoda tutulur
Context / Attention	Sizin o an yazdığınız mesajları işler	Yoğunluk, odak kayması ve önem puanları nedeniyle unutabilir